Đầu cơ tài chính là một trong những lý do khí đốt tại Châu Âu đã tăng vọt vào tháng 8 năm nay. Hậu quả của điều này là các công ty tài chính được hưởng lợi song hành cùng với sự thua thiệt của các công ty nhập khẩu xăng dầu.

Hội nghị Thượng đỉnh Châu Âu ngày 21/10 diễn ra một cách nhẹ nhàng hơn những tháng trước do giá khí đốt đã giảm đáng kể so với các tháng trước đó. Những dự báo về thị trường trước đó đã không chính xác. Thời tiết vẫn thuận lợi, nhiệt độ ấm áp, tiêu thụ khí đốt giảm so với năm trước, 27 nước trong Liên minh Châu Âu đã tiết kiệm được 11% lượng khí đốt trong 6 tháng đầu năm nay. Các kho dự trữ khí đốt ở Châu Âu đều gần như được lấp đầy so với trung bình 5 năm trở lại đây (kho dự trữ khí đốt tại Đức đã đầy 96.27%).

Những điều trên đã làm dấy lên quan ngại cho các nhà chức trách trong Liên minh Châu Âu rằng liệu có xảy ra thao túng giá năng lượng trong thời gian gần đây. Nhiều người nghi ngờ rằng các công ty tài chính đã tạo ra những sự hoảng hốt để thu lợi nhiều hơn cho họ từ chứng khoán phái sinh.

Tờ Mặt trời 24 giờ tại Italy giải thích rằng bên mua và bên bán khí đốt sử dụng hợp đồng kỳ hạn như là một hình thức bảo vệ để chắc chắn mua được hoặc bán được trong tương lai với mức giá ấn định tại thời điểm hiện tại. Một doanh nghiệp nhập khẩu khí đốt nếu dự đoán còn có thể cao thêm nữa sẽ tham gia hợp đồng kỳ hạn khí đốt ở vị thế mua để có thể chắc chắn mua được khí đốt trong tương lai với giá mà họ ấn định ở thời điểm hiện tại. 

Điều này đã tạo ra các khe hở khiến các quỹ đầu cơ tạo ra các dự báo gây bất ổn tới nhu cầu của các công ty nhập khẩu khí đốt như chiến sự kéo dài, mùa đông được dự báo lạnh và kéo dài, thiếu điện, thiếu gas để họ có thể kí được hợp đồng chứng khoán phái sinh sớm với giá cao.

Nhưng thực tế tình hình lại không bi thảm đến như vậy, giá năng lượng hiện tại đang sụt giảm. Các quỹ đầu cơ hiện đã bán lại các hợp đồng phái sinh này cho các doanh nghiệp thực sự có dầu có khí để họ bán hàng cho các doanh nghiệp nhập khẩu. Từ đó, quỹ đầu cơ ăn phần chênh lệch và doanh nghiệp nhập khẩu mất nhiều tiền để mua lượng khí đốt đáng lẽ ra có thể rẻ hơn nhiều trên thị trường giao ngay.

Về vấn đề này, Ủy ban Châu Âu đang mở ra cuộc điều tra phân tích xem các trung gian tài chính có thao túng thị trường khí đốt theo cách đó hay không. Theo tờ Expansión của Tây Ban Nha, cứ 10 euros khí đốt được giao dịch thì có tới 9 euros là mua đi bán lại nhằm mục đích đầu cơ. 

Đây không phải là lần đầu tiên diễn ra vấn đề này, ngay trong năm ngoái, 4,500 tỷ mét khối khí đốt đã được giao dịch trên thị trường nguyên liệu Hà Lan, gấp 10 lần mức tiêu thụ thực sự của toàn Liên minh Châu Âu.